Προβολή ταινίας: America America

Δευτέρα, 04/05, 21:00.

Προβολή ταινίας: America America (1963) του Elias Kazan.

Ο Ηλίας Καζάν, Έλληνας στο αίμα, γεννημένος στην Τουρκία και Αμερικανός επειδή ο θείος του ταξίδεψε στις Η.Π.Α. δίνοντας το έναυσμα για την υπόλοιπη οικογένεια να ακολουθήσει, έγραψε την ιστορία του ταξιδιού του θείου του. Το 1890, ο νεαρός και ευγενικός, αλλά αφελής, Σταύρος Τοπουζόγλου έμενε στη Μικρά Ασία, όπου Έλληνες κι Αρμένιοι δεινοπαθούσαν από τους Τούρκους που είχαν την πλειοψηφία. Ο Σταύρος ονειρευόταν μια καλύτερη ζωή, κάτι που θα του εξασφάλιζε ένα ταξίδι στην Αμερική, χώρα που για τους ανθρώπους του τότε φάνταζε ως η Γη της Επαγγελίας. Εκεί ίσως να κατάφερνε να κάνει πράγματα που θα γέμιζαν τους δικούς του με υπερηφάνεια. Οι γονείς του όμως διέθεσαν τα χρήματά τους για να τον στείλουν στην Κωνσταντινούπολη, όπου επρόκειτο να εργαστεί στο μαγαζί με τα χαλιά που είχε ο θείος του. Ο Σταύρος ξεκίνησε λοιπόν το ταξίδι του για την Κωνσταντινούπολη με τα πόδια και τη συντροφιά ενός γαϊδάρου. Η περιπλάνησή του στα βάθη της Μικράς Ασίας κι όσα είδε τον έκαναν να αναλογιστεί την κατάσταση των Ελλήνων στην ταραχώδη αυτή ζώνη. Φτάνοντας μετά από κόπο στην Κωνσταντινούπολη, η επιθυμία του να βγάλει τα απαραίτητα χρήματα ώστε να αγοράσει εισιτήριο τρίτης θέσης για το πλοίο που πήγαινε στις Η.Π.Α. έγινε δυνατότερη από ποτέ.

Σήμερα, σε πολλούς από εμάς η ιστορία της ταινίας μας θυμίζει κατι. Έναν αιώνα και κάτι ψιλά μετα, η ίδια "ταινία" συνεχίζει να παίζει, αλλά με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Από την μια η στρατιά των τζιχαντιστών και απο την αλλη ο λαός στη Συρία, την Λιβύη, τη Νιγηρία, τον Λίβανο, το Πακιστάν, το Ιράκ. Και στην θέση του παραγωγού Η.Π.Α. και Ε.Ε. Τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα τους τελευταίους μήνες, γινόμαστε παρατηρητές της οδύσσειας χιλιάδων ανθρώπων που ξεσπιτώθηκαν για να ξεφύγουν από την φρίκη του πολέμου και να βρούν μια δεύτερη πατρίδα για να ξαναχτίσουν την ζωή τους κάπου στην γειτονική Ευρώπη. Μέσα στην απελπισία τους δεν σκέφτηκαν, όμως, πόσοι "καλοθελητές" θα βρεθούν να δώσουν μια για πάντα οριστική λύση στο πρόβλημα τους στον βυθό της Μεσογείου, κάπου μεταξύ Ιταλίας, Ελλάδας και Τουρκίας. Τόσοι άνθρωποι κατατρεγμένοι ενός πολέμου που αναδύθηκε μέσα από την δημιουργία του θρησκευτικού φανατισμού σε χώρες, την κυριαρχία των οποίων  Η.Π.Α. και Ε.Ε. καταπατούν συνεχως επεμβαίνοντας στρατιωτικά, για να καταληστεύσουν τον φυσικό τους πλούτο. (Αν και εδώ που τα λέμε, σχετικά με τους τζιχαντιστές, ποτέ δεν μάθαμε πραγματικά ποιά είναι τα κίνητρα τους και που στηρίζεται ο μηχανισμός τους.) Οι Η.Π.Α. απο τα τέλη κιολας του περασμένου αιώνα έχουν δείξει ποιές είναι οι προθέσεις τους στην περιοχή. Απο κοντά και η Ε.Ε., που θέλει να δώσει λύση στο μεταναστευτικό πρόβλημα δείχνοντας το ανθρωπιστικό της πρόσωπο, τη στιγμή που με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις της έχει προκαλέσει όλο αυτό το κύμα προσφυγιάς και ακόμα περισσότερο την στιγμή που δεν έχει υπάρξει πόλεμος στην γειτονιά μας που να μην έχει πρωταγωνιστήσει η να μην έχει συμμετάσχει. Και την ιδια στιγμή στην Ελλάδα, για να μην βγάζουμε την ουρά μας απ' εξω, υπάρχουν φασίστες που επιτίθενται σε όσους τυχερούς (μέσα στην ατυχία τους) κατάφεραν να φτάσουν μέχρι κάποιο ελληνικό νησί και τηλεοπτικοί φασίστες που διατυμπανίζουν ότι όποιος φτάνει στην Ελλάδα θα πρέπει η να τον πνίγουμε στην θάλασσα η να τον πυροβολούμε πριν καν φτάσει στα σύνορα. Γι αυτούς δεν υπάρχουν άνθρωποι που έχασαν όλα τους τα υπάρχοντα, εξαιτίας ενός πολέμου μάλιστα που δεν προκάλεσαν οι ίδιοι, και ζητούν μια χείρα βοηθείας, αλλα υπάρχουν εισβολείς που θέλουν να βλάψουν την καθαρότητα του τόπου τους και να μαγαρίσουν τον ανώτερο πολιτισμό τους. 

Οι τζιχαντιστές, οι καπιταλιστές και οι φασίστες (αν και στην ουσία πρόκειται για την ίδια φάρα) είναι αυτοί που κερδίζουν όταν τους βομβαρδίζουν. Αυτοί είναι που κερδίζουν όταν τους μεταφέρουν. Αυτοί είναι που κερδίζουν όταν τους βυθίζουν. Αυτοί είναι που κερδίζουν όταν, ύστερα οι επιζώντες, δουλεύουν για αυτούς. Γιατί, λοιπόν, να λύσουν το πρόβλημα;

Τι έκβαση θα έχει η ιστορία του νεαρού μετανάστη στην ταινία του Ηλία Καζάν θα το δείτε την Δευτέρα το βραδυ. Το τέλος στην ιστορία, όμως, όλων αυτών των κατατρεγμένων δεν θα το μάθουμε αν δεν γράψουμε το δικο μας κεφάλαιο σε αυτην, δηλαδη αν δεν οργανωθούμε και παλέψουμε για την ανατροπή αυτου του συστήματος που στηρίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου απο άνθρωπο και θρέφεται απο το αίμα εκατομμυρίων αθώων για να επιβιώσει. 

Κινηματογραφικο Τμημα Π.Ο.Φ.Π.Π.