Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Ζ του Κώστα Γαβρά (22/01)


Υπάρχουν μερικά πράγματα που αρνούνται να παραμείνουν κρυφά. Θα ήταν πιο βολικό και πιο εύκολο για όλους, αν πιστεύαμε την επίσημη εκδοχή. Μα τα γεγονότα αρχίζουν να μπλέκονται μεταξύ τους, παράδοξα κάνουν την εμφάνιση τους και τελικά αποκαλύπτεται ότι ένα ατύχημα, είναι στην πραγματικότητα, ένας φόνος.

Μια τέτοια υπόθεση πραγματεύεται το "Ζ", η τρίτη ταινία του Κώστα Γαβρά. Μια ταινία που σαν στόχο είχε όχι μόνο να αποκαλύψει την αλήθεια, αλλά να δείξει ότι ακόμα και οι ηθικές νίκες μπορούν να διαφθαρούν και να ταπεινωθούν. Έιναι μια ταινία που αν φαινόταν επίκαιρη το 1969 που κυκλοφόρησε, άλλο τόσο επίκαιρη φαίνεται σήμερα, 40 χρόνια μετά. Και είναι φτιαγμένη με τόσο μαεστρικό τρόπο που θα σας κάνει να εξοργιστείτε, να συγκινηθείτε, να φωνάξετε στον παραλογισμό που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια σας.

Βασίζεται σε ένα γεγονός. Στις 22 Μαίου 1963 στη Θεσσαλονίκη, ο Γρηγόριος Λαμπράκης (Yves Montand), βουλευτής της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς, θα τραυματιστέι θανάσιμα σε "ατύχημα" κατα τη διαρκέια αντι-πολεμικής σύναντησης, στην οποία ήταν κεντρικός ομιλητής. Επειδή η εκδοχή του "ατυχήματος" δεν φάνηκε πολύ πιστευτή, το κράτος διορίζει έναν εισαγγελέα (Χρήστος Σαρτζετάκης - Jean-Louis Trintignant) για να ερευνήσει την υπόθεση. Με σκοπό βέβαια, απλά να επιβεβαιώσει το αρχικό "πόρισμα".

Απο κεί και μετά η ταινία γίνεται ενά πολιτικό θρίλερ, μια ταινία μυστηρίου, ειπωμένη με τρόπο συναρπαστικό καθώς ο εισαγγελέας συλλέγει ένα-ένα τα στοιχεία πλησιάζοντας ολοένα και περισσότερο την αλήθεια, που είναι ο προμελετημένος φόνος με τη συμμετοχή όλων των φορέων του κράτους. Υπάρχει ακόμα και ένα κυνηγητό στο τέλος, όχι ανάμεσα στους δρόμους αλλα ανάμεσα στον λαβύρινθο των γεγονότων, των ψεμάτων, των ψεύτικων άλλοθι και της πολιτικής διαφθοράς. Ο Γαβράς κατορθώνει να πει την ιστορία όχι μόνο αποτυπώνοντας τα γεγογόντα, αλλά δείχνοντας το μέγεθος της επίδρασης ενός ψευδόμενου και εγκληματικού κράτους στο άτομο, περνώντας από το προσωπικό επίπεδο, στο συλλογικό, καταδικάζοντας έτσι (όπως και ο Σαρτζετάκης), ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα και όχι μόνο τους άμεσα υπεύθυνους για τη δολοφονία.

Στον επίλογο του το "Ζ", δίνει ένα ψεύτικο, αφελές αίσθημα θριάμβου. Οι υπαίτιοι καταδικάζονται και η δικαιοσύνη φαίνεται να θριαμβεύει. Το κάνει όμως μόνο για λίγο. Η Χούντα θα αναλάβει την εξουσία στην Ελλάδα το 1967 απαγορεύοντας - μεταξύ άλλων - και την ίδια την ταινία, καθώς και την είσοδο στη χώρα του Γαβρά και της Ειρήνης Παππά. Όταν βγήκε η ταινία κατάφερε να δείξει σε Ευρώπη και Αμερική την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα. Σήμερα αφήνει μια προειδοποίηση.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΝΕΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Δεκαετία 70-Η απαρχή του ΝΕΚ Σαν απαρχή του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου (ΝΕΚ), τοποθετείται τυπικά (αν και με κάποια ασάφεια) το 1970, με την έκδοση της «Αναπάραστασης» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου και τη συμμετοχή της ταινίας στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η βασική διαφοροποίηση του ΝΕΚ απο την μέχρι τότε παραγωγή στην Ελλάδα, είναι η δημιουργία ταινιών όχι για εμπορική κατανάλωση, αλλά με βασικό κριτήριο την καλλιτεχνική αξία, με φιλοσοφικούς/πολιτικούς προβληματισμούς, με χρήση νέων τεχνικών στη κινηματογράφηση, με θεματολογία αντλουμενή απο την ελληνική πραγματικότητα και την πρόσφατη ιστορία της χώρας. Το 1974, με την πτώση της δικτατορίας, η ρήξη ανάμεσα εμπορικού κινηματογράφου από τη μια και ανεξάρτητου από την άλλη σε όλα τα επίπεδα (ιδεολογικό, αισθητικό και συνθηκών παραγωγής) είναι οριστική. Η μεταπολίτευση φέρνει μια αναγέννηση όλων των δημιουργικών δυνάμεων του κινηματογράφου. Η μεγάλη παραγωγή της δεκαετίας του 60, δεν πρόκειται να επαναληφ

Underground του Emir Kusturica

   'Ενα υπόγειο ιδιότυπο.Πρακτικά κατεβαίνουμε τα σκαλιά των καταφυγίων σε εμπόλεμη περίοδο. Συμβολικά αγγίζει το υπόγειο του υποσυνείδητου. Όπου συχνά κατεβαίνει ο Μάρκος. Παρτιζάνος στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο,πολιτικώς και διανοούμενος στη κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία αργότερα.Έμπορος όπλων ,με μια λέξη καιροσκόπος. Στη βόλτα του αυτή, στο κελάρι εκτός από τις τύψεις και ενοχές παρέα έχει και την γυναίκα του. Κατεβαίνουν στο κελάρι να συναντήσουν τον μαύρο (μπλανκι). Παρτιζάνος και αυτός, συμπολεμιστής του Μάρκου στον πόλεμο και πρώην εραστής της Ιζαμπέλας γυναίκας του Μάρκου. Ο μαύρος Μπλανκί έχει σκοτωθεί στον πόλεμο. Κεντρικός ήρωας  της ταινίας,σύμβολο επαναστάτη, άνθρωπος ασυμβίβαστος και καθαρός.  Θυμίζει στον Μάρκο και την Ιζαμπέλα την καθαρότητα εκείνων των χρόνων που πλέον έχει χαθεί στα αδιέξοδα της διαπλοκής και της εξουσίας. Οι νεκροί του πολέμου ζουν και αναβιώνουν όχι στα αγάλματα και στις ιστορικές, ηρωικές ταινίες μα στην ουσία στο υπόγειο στο κελάρι. Σε έναν

Κινηματογράφος & Προπαγάνδα

Ο κινηματογράφος, όπως και κάθε μορφή τέχνης, έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο προπαγάνδας ιδεών, προτύπων ζωής και πολιτικών καθεστώτων. Στον κινηματογράφο μάλιστα το φαινόμενο αυτό πήρε πολύ μεγάλες διαστάσεις αφού λόγω της μαζικής απήχησης που έχει ως μέσο (ιδιαίτερα πριν εμφανιστεί η τηλεόραση) και της δύναμης του συνδυασμού εικόνας-ήχου μπορεί να επηρεάσει την κοινή γνώμη και να την κατευθύνει. Προπαγάνδα (η) ους.[ Κινηματογράφος και ναζιστική προπαγάνδα Ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος μετέτρεψε τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο σε μία προπαγανδιστική μηχανή. Οι επιτάξεις των κτιριακών εγκαταστάσεων για στρατιωτικούς σκοπούς και η κατάταξη στις ένοπλες δυνάμεις μεγάλου μέρους του έμψυχου υλικού, επηρέασαν βαθιά τη λειτουργία της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Αυτή την περίοδο το ντοκιμαντέρ γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη καθώς οι ανάγκες της προπαγάνδας βρίσκουν σε αυτό ,το ιδανικό φερέφωνο . Η Εθνικοσοσιαλιστική πολιτιστική πολιτική δεν ήταν πουθενά πιο